Yapay Zeka Uzmanları: İnsan Benzeri Yapay Zeka Yolunda Yanlış Yoldayız

Yüzlerce yapay zeka araştırmacısından oluşan bir panel, yapay genel zeka alanının şu an yanlış bir yolda ilerlediği görüşünde.

Bu değerlendirme, Yapay Zeka Araştırmalarının Geleceği hakkında düzenlenen, AAAI’nin (Yapay Zeka Geliştirme Derneği) 2025 Başkanlık Paneli’nde ortaya çıktı. Kapsamlı rapor, yapay zekanın altyapısı ve sosyal yönlerine kadar uzanan çeşitli uzmanlıklara sahip 24 araştırmacı tarafından hazırlandı.

Rapor, her bölüm için önemli bir çıkarım sunarken, bölüm hakkında topluluk görüşleri kısmında katılımcılara kendi düşünceleri sorulmuştur.

MIT bilgisayar bilimcisi Rodney Brooks’un başkanlık ettiği “Yapay Zeka Algısı vs. Gerçeklik” bölümünde, teknoloji abartısı için yaygın olan beş aşamalı Gartner Hype Döngüsü’ne atıfta bulunulmuştur. Kasım 2024’te Gartner, Generatif AI için abartının zirve noktasını geçtiğini ve artık düşüşte olduğunu belirtmiştir. Raporda, topluluk görüşleri kısmında katılımcıların %79’unun yapay zeka yetenekleri ile ilgili toplumdaki algıların gerçek araştırma ve geliştirme durumu ile uyuşmadığı, %90’lık bir kısmın ise bu uyuşmazlığın yapay zeka araştırmalarını engellediğini düşündüğü belirtilmiştir; bu grubun %74’ü “yapay zeka araştırma yönlerinin abartılar tarafından şekillendirildiğini” ifade etmiştir.

Brooks, Gizmodo’ya yaptığı açıklamada, “Gartner Hype Döngüsü’nü dahil ettim çünkü yıllardır kullandıkları ve birçok farklı alanda abartı ve ardından gelen hayal kırıklıklarını genel olarak temsil eden bir model,” dedi ve bunun birçok alanda doğruluğu nedeniyle abartı seviyelerini kabul ederken temkinli olmamız gerektiği konusunda uyardı.

Brooks ekledi: “Bence kamuoyunda yapay zeka hakkındaki tartışmaların büyük bir kısmı abartı seviyelerini doğru kabul etmekte fazlasıyla hevesli.”

Yapay genel zeka (AGI), insan seviyesinde zeka anlamına gelir: Bilgiyi insan gibi yorumlayan ve ondan öğrenen varsayımsal bir makine zekasıdır. AGI, alanın kutsal kasesi olarak görülmekte ve sayısız alanda otomasyon ve verimlilik için önemli etkileri vardır. Seyahat planlamaktan vergi beyanlarına kadar vakit harcamak istemediğiniz rutin işleri düşünün. AGI, bu tür görevleri hafifletebilir ve taşıma, eğitim ve teknoloji gibi diğer alanlarda da ilerlemeye katalizör olabilir.

Sürpriz bir çoğunluk—475 katılımcının %76’sı—mevcut yapay zeka yaklaşımlarının ölçeklendirilmesinin AGI elde etmek için yeterli olmayacağını belirtmiştir.

Rapor şu şekilde özetlenmişti: “Genel olarak, cevaplar temkinli fakat ileriye dönük bir yaklaşımı işaret ediyor: Yapay zeka araştırmacıları, güvenlik, etik yönetim, fayda paylaşımı ve kademeli inovasyonu önceliklendirerek, AGI’ye yönelik bir yarış yerine işbirliğine ve sorumlu gelişime vurgu yapıyor.”

Abartılar, araştırmaların durumunu bozarken ve mevcut yapay zeka yaklaşımları araştırmacıları AGI hedefine en uygun şekilde ulaştırmıyorken, teknoloji dev adımlarla ilerliyor.

“Beş yıl önce, bu tür bir konuşmayı zar zor yapabilirdik – yapay zeka, ürün önerisi gibi hata oranının yüksek olduğu uygulamalarla sınırlıydı ya da bilimsel görüntüleri sınıflandırmak gibi bilgi alanının sıkı sınırlandığı yerlerde kullanılıyordu,” diye açıklıyor Virginia Üniversitesi’nde bilgisayar bilimci ve raporun Gerçeklik ve Güvenilirlik bölümünün başkanı Henry Kautz. “Sonra tarihi anlamda birdenbire, genel yapay zeka çalışmaya başladı ve ChatGPT gibi sohbet robotları üzerinden kamuoyunun dikkatini çekti.”

Raporun ifade ettiğine göre yapay zeka yeterliliği “çözüme kavuşmuş değil” ve en iyi dil modelleri 2024’teki bir standart testte soruların yalnızca yarısını doğru yanıtladı. Ancak yeni eğitim yöntemleri bu modellerin dayanıklılığını artırabilir ve yeni yapay zeka organizasyon yöntemleri performanslarını daha da iyileştirebilir.

Kautz ekliyor: “Güvenilirliği artırmada bir sonraki aşamanın, bireysel yapay zeka ajanlarının birbirlerini sürekli kontrol eden ve dürüst olmalarını sağlamaya çalışan işbirlikçi ajan ekipleriyle değiştirilmesi olacağına inanıyorum. Genel kamuoyu ve bilim camiası—yapay zeka araştırmacıları topluluğu da dahil—bugünün en iyi yapay zeka sistemlerinin kalitesini küçümsüyor; algı, teknolojinin yaklaşık bir veya iki yıl gerisinde kalıyor.”

Yapay zeka bir yere gitmiyor; sonuçta, Gartner Hype Döngüsü “unutulmaya terk edilmekle” sona ermiyor, bunun yerine “üretkenlik platosu”na ulaşıyor. Farklı yapay zeka kullanım alanları farklı abartı seviyelerine sahip, ancak yapay zeka hakkındaki tüm bu gürültü—özel sektörden, hükümet yetkililerinden, hatta kendi ailelerimizden—araştırmacıların kendi alanlarının durumu hakkında çok eleştirel düşündüğüne dair canlandırıcı bir hatırlatma. Yapay zeka sistemlerinin inşa edilme şekillerinden dünyada nasıl konuşlandıklarına kadar, yenilik ve gelişim için yer var. AI’sız bir zamana geri dönemeyeceğimiz için, tek yön ileriye.