Mars’taki İlk Helikopter Kazası: NASA, Ingenuity’nin Son Uçuşundaki Hatanın Sebebini Buldular
Rekor kıran Ingenuity helikopterinin bir bıçağının kırılmasının ve başka bir gezegende uçan ilk kontrollü hava aracının hava maceralarının sona ermesinin üzerinden neredeyse bir yıl geçti. Şimdi, NASA mühendisleri helikopterin son uçuşunu inceliyor ve helikopterin nasıl parçalandığını daha iyi anlamak istiyorlar.
Ingenuity Mars üzerinde rekor kırdı ve Perseverance rover’ı Mars yüzeyinin üzerinde uçarken inanılmaz görüntüler yakaladı. Bu durum Ocak 2024’te son buldu ve araştırmacılar şimdi helikopterin nasıl bozulduğunu anlamaya yaklaşıyorlar.
Ingenuity, üç yıllık görev süresi boyunca tüm beklentileri aştı. Helikopter Kızıl Gezegen’e bir teknoloji göstericisi olarak vardı—amaç sadece insanlığın farklı dünyalarda kontrollü ve güç destekli uçuşlar gerçekleştirme yeteneğini göstermektı. Beş test uçuşunun ardından, Perseverance rover için Mars’ta keşif yaparken bir izci olarak hizmet etti.
Sonunda, Ingenuity yaklaşık üç yıl boyunca çalıştı ve bu süre zarfında 72 uçuş gerçekleştirdi. Son uçuşunda, helikopter Mars yüzeyinin 40 foot (12 metre) yukarısına çıktı, ancak 32 saniye sonra yere indi ve iletişim kesildi.
“100 milyon mil uzaktan bir kaza soruşturması yürütürken, elinizde siyah kutular ya da görgü tanıkları olmuyor,” dedi Ingenuity’nin ilk pilotu Håvard Grip, NASA’nın Jet Propulsion Laboratory’den, bir basın bülteninde. “Mevcut verilerle birden fazla senaryo mümkün olsa da, en olası bulduğumuz bir tanesi var: Yüzey dokusunun eksikliği, navigasyon sistemine üzerinde çalışabileceği çok az bilgi verdi.”
Uçuş sonrası çekilen fotoğraflara dayanarak, ekip “iniş sırasında yüksek yatay hızlar” nedeniyle navigasyon hataları yaşandığına inanıyor, yayına göre. Diğer bir deyişle, Ingenuity’nin kumlu bir Mars yokuşuyla temas ettiğinde muhtemelen zarar gördüğü ve rotor bıçaklarının, bir tanesi tamamen helikopterden ayrılacak şekilde, kırıldığı bir sert iniş yaşandığı düşünülmektedir.
Ingenuity artık uçamıyor, fakat hala haftalık olarak hava ve havacılık verilerini Perseverance’a gönderiyor. NASA mühendisleri, Ingenuity’nin görece düşük maliyeti ve beklenmedik dayanıklılığını gelecekteki Mars helikopteri için bir temel olarak kullanıyorlar—bu yeni helikopter, Ingenuity’den 20 kat daha ağır olabilir ve bir gün boyunca iki mil (3 km) kadar uçabilir, Ingenuity’nin en uzun uçuş mesafesinin yaklaşık 4.6 katı.
“Çünkü Ingenuity, büyük miktarda bilgisayar gücü gerektirirken ekonomik olacak şekilde tasarlandı, ilk kez derin uzayda ticari hazır cep telefonu işlemcileri kullanarak uçtuk,” diyor, Ingenuity’nin proje yöneticisi Teddy Tzanetos, aynı bültende. “Sürekli dört yıl boyunca işletim süresine yaklaşıyoruz, bu da Mars’ın zorlu ortamında daha büyük, daha ağır ve radyasyona dayanıklı olması gerekmeyen şeylerin de işe yarayabileceğini gösteriyor.”
Ingenuity, kontrollü hava araçları kullanarak uzayı keşfetmenin umut verici başlangıçlarındandı. Mars helikopteri beklenenden daha fazlasını başardı ve güneş sistemimizi oluşturan dünyaların ve uyduların daha önce görülmemiş görüntülerini sağlamak için tasarlanan gelecekteki dronlara olanak sağladı.
