Neptün’ün Aurorasının İlk Kez Görüntülenmesi: Eşsiz Bir Işık Gösterisi

Webb Uzay Teleskobu, bize uzun zamandır bilim insanlarının incelemeye çalıştığı buz devi olan Neptün’ün parlak auroralarla parlayan ilk fotoğrafını sundu; göz kamaştırıcı bir fenomen.

Webb’in yakın kızılötesi spektrografı kullanılarak, astronomlar nihayet Neptün’ün gizemli aurora aktivitelerini ortaya çıkaran yeni görüntüler yakalamayı başardı. Neptün’ün auroralarının zayıf izleri, ilk olarak Voyager 2’nin gezegenin yanından geçişi sırasında tespit edilmişti, ancak Webb’in son keşfi, bu olgunun ilk doğrudan kanıtı oldu.

“Aslında Neptün üzerindeki aurora aktivitelerini görüntülemek sadece Webb’in yakın kızılötesi hassasiyeti sayesinde mümkün oldu,” dedi Northumbria Üniversitesi’nden bir araştırmacı ve Nature Astronomy dergisinde yayımlanan yeni bir makalenin baş yazarı olan Henrik Melin bir açıklamada. “Auroraları görmekle kalmayıp, detay ve netliğin beni gerçekten şaşırttığını” belirtti.

Neptün, güneş sisteminin dış sınırlarında, Güneş’e yaklaşık 3 milyar mil (4.8 milyar kilometre) uzaklıkta yer alıyor. Böylesine büyük bir mesafede, en uzak gezegeni ziyaret edip onu yakından görmek zorlaşıyor. 1989’da bu başarıyı elde eden tek uzay aracı ünlü Voyager 2 oldu ve Neptün’ün atmosferini, halkalarını ve uydularını gözlemledi. Voyager 2 ayrıca buz devinde auroraların da olduğunu ortaya çıkardı; bu atmosferin manyetik olarak indüklenen ışık gösterileridir ve yüklü parçacıklar gezegenin atmosferiyle etkileşime girdiğinde gerçekleşir.

1970’lerde Pioneer ve Voyager görevleri sırasında Dünya’nın ötesindeki auroralara dair ilk kanıtlar toplanmıştı ve bu görevler sırasında Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün üzerinde aurora ipuçları tespit edilmişti. O zamandan beri Neptün, auroraları için doğrudan kanıt bulunamayan tek gezegendi. Webb’in son görüntüleriyle birlikte bilim insanları artık güneş sistemi içindeki auroral etkinliğin tam bir resmine sahipler.

Bilim insanları 2023 Haziran ayında verileri topladılar ve bu verileri gezegenin üst atmosferinin bileşimini ve sıcaklığını incelemek için kullandılar. Ayrıca Neptün’ün auroralarında garip bir şey fark ettiler. Diğer gezegenlerin aksine auroralar kuzey ve güney kutuplarıyla sınırlı değil, Neptün’deki auroral etkinlik gezegenin coğrafi orta enlemlerinde (Dünya’daki Güney Amerika’nın bulunduğu yerlerde) meydana geliyor.

Çalışmaya göre bu, Neptün’ün benzersiz manyetik alanı tarafından, gezegenin dönüş eksenine 47 derece eğik bir biçimde yaratılıyor. Aurora etkinliği, bir gezegenin manyetik alanının atmosferiyle buluştuğu yerde oluştuğundan, Neptün’ün auroraları, dönüş kutuplarından uzakta yer alıyor.

“Gelecekte Uranüs ve Neptün’e yönelik misyonları hayal ederken, auroraları incelemek için kızılötesi ışık dalga boylarına ayarlanan enstrümanlara sahip olmanın ne kadar önemli olacağını artık biliyoruz,” dedi University of Leicester’dan bir gezegen bilimci ve makalenin ortak yazarlarından Leigh Fletcher açıklamasında. “Bu gözlemevi, dev gezegenlerin bu son, daha önce gizli olan iyonosferine nihayet bir pencere açtı.”