Rüyalarınızı Her Zaman Hatırlar mısınız? Araştırmacılar Sebebini Biliyor Olabilir!
Rüyaları ne sıklıkla hatırlıyorsunuz? Hiç rüya gördüğünüzü bilerek uyanıp da detayları hatırlayamadığınız oldu mu? Görünüşe göre bir rüyayı hatırlama yeteneği çeşitli faktörlerin birleşiminden etkilenebilir.
İtalya’da araştırmacılar son dört yıldır “sabah rüya hatırlama” adı verilen bir konuyu araştırdılar ve bulgularını Pazartesi günüCommunications Psychology dergisinde yayımladılar. Çalışmaları, çeşitli özelliklerin ve davranışların, uyanışta rüyalarımızı hatırlama yeteneğimizi nasıl etkilediğini araştırıyor. Sabah rüya hatırlamanın dinamiklerini anlamak, bilinç hakkında hâlâ tam olarak çözülemeyen bu gizemli beyin fonksiyonunu inceleme açısından büyük önem taşıyor.
“Bulgularımız, rüya hatırlamanın sadece şans eseri olmadığını, bunun yerine kişisel tutumların, bilişsel özelliklerin ve uyku dinamiklerinin nasıl etkileştiğini yansıttığını gösteriyor,” diyor araştırmanın baş yazarı Giulio Bernardi, IMT School of for Advanced Studies Lucca’dan bir psikolog. “Bu içgörüler, yalnızca rüya görmenin arkasındaki mekanizmaları daha derinlemesine anlamamıza yardımcı olmakla kalmıyor, aynı zamanda rüyaların zihinsel sağlık üzerindeki rolünü ve insan bilincinin araştırılmasındaki önemini de ortaya koyuyor.”
Bernardi ve meslektaşları, 18 ila 70 yaşları arasındaki 200’den fazla katılımcıyı inceledi. Araştırmacılar, katılımcılardan rüyalarını kaydetmelerini ve 15 gün boyunca uyku izleme bilekliği kullanmalarını istedi. Bu periyodun öncesinde ve sonrasında, katılımcılar çeşitli kişisel konular hakkında testler ve anketler doldurdu. Bu konular arasında rüyalara yönelik ilgileri, dikkat dağınıklığı eğilimleri ve kaygı seviyeleri yer aldı.
Araştırmacılar, katılımcılar arasında sabah rüya hatırlama yeteneklerinin geniş bir yelpazeye yayıldığını ve bu yeteneği etkileyebilecek çeşitli faktörler olduğunu gözlemlediler. Örneğin, rüyalara karşı olumlu bir bakış açısına sahip olan ve hayal kurmaya eğilimli kişilerin rüyalarını daha sık hatırladıkları görüldü. Mevsimlerin de etkili olduğu, bahar aylarında rüya hatırlama oranının kış aylarına göre daha yüksek olduğu belirlendi.
Hafif uykuda daha fazla zaman geçiren kişiler ile gençlerin genelde rüyalarını hatırlama olasılığı daha yüksekti. Buna karşın, daha yaşlı kişiler genelde rüya gördükleri duygusuyla uyansalar da rüyayı hatırlayamadıkları bir durumu, araştırmacıların “beyaz rüyalar” olarak adlandırdığı bir fenomeni daha sık yaşadılar. Araştırmacılar, “gözlemlerimiz, beyaz rüyaların gerçek rüya deneyimlerini temsil ettiği ve içeriklerinin uyanınca unutulduğu fikrini destekliyor” şeklinde yazdı.
“Bu proje kapsamında toplanan veriler, klinik popülasyonlarla gelecekte yapılacak karşılaştırmalar için referans görevi görecek,” dedi çalışmanın birinci yazarı ve aynı zamanda IMT School for Advanced Studies Lucca’da bilişsel, hesaplamalı ve sosyal sinirbilimler alanında doktora öğrencisi olan Valentina Elce. “Bu, rüyaların patolojik değişkenlikler üzerindeki araştırmayı ve bu rüyaların potansiyel öngörücü ve teşhis değerini ilerletmemizi sağlayacak.”
Önemle belirtmek gerekir ki rüyalar kişisel bir rapora dayandığı için bu çalışma, yanlılıklara karşı hassas olabilir. Ancak, Bernardi, Elce ve meslektaşlarının sabah rüya hatırlamayı etkileyebilecek potansiyel etkenleri belirlemeleri, insanlığı binlerce yıldır büyüleyen gizemli bir beyin fonksiyonuna ışık tutuyor.
