Popüler Bilim

Sakız Çiğnerken Binlerce Mikroplastik Tükürüğümüze Karışıyor! Araştırmacılardan Şoke Eden Bulgular!

Son birkaç yılda, bilim insanları mikroplastikleri, Kuzey Kutup buzaltındaki yerlerden insan kanına, testislerine ve hatta beyinlerine kadar birçok rahatsız edici yerde buldu. O kadar yaygınlaştı ki, yeni bir jeolojik dönemi tetikledi. Şimdi araştırmacılar, sakızın da insanları mikroplastiklere maruz bırakan ürünler listesine eklendiğini ortaya koyuyor.

Araştırmacılar, yalnızca bir sakız çiğnemenin tükürüğümüze yüzlerce hatta binlerce mikroplastik salabileceğini ve çoğunun muhtemelen yutulduğunu ortaya çıkardı. Araştırmayı yürüten ekip, bu ön çalışmayı Amerikan Kimya Derneği’nin (ACS) bahar toplantısında açıkladı.

“Amacımız kimseyi endişelendirmek değil,” diye açıklıyor araştırmaya katılan California Üniversitesi, Los Angeles’ta görevli mühendis Sanjay Mohanty, ACS’nin basın bülteninde. “Mikroplastiklerin bize zararlı olup olmadığını bilim insanları henüz bilmiyor. İnsan denemeleri yok. Ancak günlük hayatta plastiğe maruz kaldığımızı biliyoruz ve burada incelemek istediğimiz de bu.” Daha fazla araştırma yapılması gerekmekle birlikte, önceki çalışmaların mikroplastiklerin sağlık sorunlarıyla bağlantılı olabileceğini zaten gösterdiğini belirtmek önemlidir.

Bilim insanları daha önce, insanların yılda en az 50,000 mikroplastik yuttuğunu tahmin etti. Bu değerlendirmeye dayanarak, Mohanty ve ekibi sakız çiğnendiğinde ne kadar mikroplastiğin salındığını araştırmaya karar verdi. Beş sentetik ve beş doğal olmak üzere toplam on ticari sakız markasını test ettiler. Farklı tükürükleri ve çiğneme alışkanlıklarını dikkate almamak için, tek bir katılımcının her markadan yedi parça sakız çiğnemesini sağladılar.

Muhanty’nin laboratuvarında araştırmaya katılan yüksek lisans öğrencisi Lisa Lowe durumu şöyle açıklıyor: “Başlangıç hipotezimiz, tabanı bir tür plastik olduğundan dolayı sentetik sakızların daha fazla mikroplastik içereceğiydi.”

Katılımcı her sakızı çiğnerken, araştırmacılar belirli zaman aralıklarında tükürük örnekleri aldı. Ardından örneklerdeki mikroplastiğin miktarını belirlemek adına parçacıkları kırmızıya boyayarak mikroskopla saydılar veya bir karışımdaki bileşenleri tanımlayabilen Fourier-dönüşüm kızılötesi spektroskopi adlı tekniği kullandılar.

Sonuç olarak, ekip çiğneme sırasında sakızdan gram başına ortalama 100 mikroplastik salındığını buldu ve toplam mikroplastiklerin %94’ünün çiğnemenin ilk sekiz dakikasında salındığını gözlemledi. Mikroplastiklerin salınımı, çiğnemenin aşındırıcı mekanik hareketleriyle parçacıkların sakızdan kopması sonucunda olduğunu, tükürüğün bunları parçalamasından değil.

“Şaşırtıcı bir şekilde, hem sentetik hem de doğal sakızlar benzer miktarda mikroplastik saldı” dedi Lowe ve her iki türün de aynı polimerleri (plastikler bir tür polimerdir) içerdiğini ekledi. Bazı sakız çubukları gram başına 600 mikroplastiğe kadar salınım yapabiliyor. Yılda 160 ila 180 sakız çiğnendiğini varsayarsak bile, bu rakam bazı kaynaklara göre 300’e yakın olabilir—ki sadece sakızdan yılda yaklaşık 30,000 mikroplastik yutulabileceği anlamına geliyor. Araştırmacıların ölçüm aletleri 20 mikron veya daha büyük mikroplastikleri tespit edebildiği için, daha küçük parçacıkların bu sayıyı daha da artırabileceği belirtiliyor.

Ayrıca, Mohanty “Tükürüğe salınan plastik miktarı, sakızın içindeki plastiğin küçük bir kısmı,” diye ekleyerek, “Yani işiniz bittiğinde, hala çevresel plastik kirliliğine katkıda bulunabilir. Bu yüzden çevreyi düşünelim ve sakızı dışarıya ya da bir sakız duvarına yapıştırmayalım.”

Bir yanıt yazın